2. De schepping van de mens
Download hieronder de Koran en Bijbel teksten De eerste mens is geschapen uit aarde en heet daarom naar het Hebreeuws woord voor aarde, 'Adam.' Met de naam is ook in de Koran het idee terug te vinden, dat de eerste mens door Allah uit aarde of klei gemaakt is. Dat God de mens van aarde tot leven wekte door hem zijn geest in te blazen is in beide boeken te vinden. De Koran vermeldt dat Allah de mens mooie vormen gaf. Hij gebiedt de engelen voor hem te buigen. De God van Genesis zegende de mens en zag dat het goed was.
In de Bijbel zijn man én vrouw uitdrukkelijk naar Gods evenbeeld geschapen. In de Koran lijkt het Godsbegrip abstracter. Niemand is aan Allah gelijk. Wel is de mens vanaf zijn begin bestemd om na zijn dood tot God worden teruggevoerd. (zie hoofdstuk 16)
De mens is in beide boeken vanaf het begin aangesteld als Gods plaatsvervanger. Hij zal heersen over de schepping. Hij heeft, ten opzichte van de rest van de schepping, zowel een bijzondere macht, als een bijzondere verantwoordelijkheid.
In de Koran legt Allah zijn plan om de mens te scheppen uit aan de engelen. Zij reageren verschrikt. De mens, zo waarschuwen zij, zal zijn vermogens gebruiken om bloed te vergieten. Toch zet Allah zijn plan door. Hij gebiedt de engelen zelfs voor Adam te buigen. Maar ene uit vuur geschapen 'Iblies' (in het Nederlands duivel) weigert voor de mens te buigen. Omdat hij ongehoorzaam is aan Allah wordt hij de 'ongelovige' genoemd en uit het paradijs verdreven. Wel krijgt hij tijdelijk de mogelijkheid om de mens te verleiden tot het kwaad, een rol die hij gretig op zich neemt. Een vergelijkbaar verhaal komt in Genesis niet voor.
Elders in de Bijbel is sprake van een Satan die uit de hemel valt, een Satan die de mens verleidt.
In het Bijbelboek Job tracht Satan Job van God los te weken door hem met rampspoed te treffen. Maar Job volhardt, en wordt ten slotte door God beloond. De geschiedenis van Job/Ajjoeb wordt in de Koran kort aangestipt. Er is te weinig voor een apart hoofdstuk, maar de volhardende houding van Job/Ajjoeb is de moeite van aan korte uitweiding waard.
Terug naar de schepping van de mens. Een bijzonder kenmerk dat al van meet af aan meespeelt is zijn vermogen tot taal. In Genesis is het de (eerste) mens zelf die alles benoemt. In de Koran geeft Allah de mens de namen van alle dingen. Uit een test blijkt dat de engelen dat typisch menselijke taalvermogen niet hebben. Een reden waarom de engelen voor de mens moeten buigen.
De verscheidenheid in talen en kleuren van de volkeren is een geschenk van Allah, een aanmoediging om elkaar te leren kennen. Maar de veelkleurigheid van talen kan ook tot verwarring en verdeeldheid leiden, zo blijkt uit het verhaal van de toren van Babel in Genesis.
Het verhaal over de schepping van de mens geeft ook al iets aan van de verhouding tussen de seksen. Bekend uit de Bijbel is het verhaal van de vrouw, Eva (leven), geschapen uit de rib van de man, Adam (aarde), als zijn helper. In de Nieuwe Bijbelvertaling staat dat Eva aan Adam gelijk was. Er is een tweede scheppingsverhaal, dat in Genesis staat, zowel voor als na het verhaal van de rib; een verhaal waarin mannen en vrouwen tegelijk en als gelijken geschapen worden, beide naar het evenbeeld van God.
Dat de mens zou lijken op Allah wordt in de Koran uitdrukkelijk ontkend. Niemand kan op Allah lijken, Hij is de schepper van alles.
Het rib- verhaal komt in de Koran niet voor. Man en vrouw zijn als gelijkwaardig aan elkaar geschapen, uit één ziel; als paren met een onderlinge zielsverwantschap. De Arabische verzen waar het om gaat zijn moeilijk precies in vertaling weer te geven. Een voorbeeld is vers 39:6 Het draait dan om twee Arabische woorden Nafs:ziel en Zawj: partner die inhoudelijk zowel naar het mannelijke als het vrouwelijke kunnen verwijzen. De vertaling van vers 39:6 zou dan theoretisch kunnen luiden: Hij heeft jullie uit één ziel (Nafs) geschapen en
toen heeft Hij er zijn/haar partner (Zawj) uit gemaakt.
In de Koran exegese wordt gesteld dat Nafs op Adam (de man) slaat en Zawj (partner) op de vrouw. Zo vertaalt Leemhuis:
Hij heeft jullie uit één wezen geschapen en toen heeft Hij er zijn echtgenote uit gemaakt.
Leemhuis kiest hier voor een onzijdig woord om het grammaticaal vrouwelijke nafs te vertalen, in plaats van het vrouwelijke woord ziel. In de Franse vertaling van Mouhammad Hamidullah komt het grammaticaal vrouwelijke van Nafs of ziel waaruit man en vrouw geschapen zijn goed tot uitdrukking:
Il vous a créés d'une personne unique et a tiré d'elle son épouse.
Over de vraag hóé de vrouw is geschapen verschilt men van mening. Sommige exegeten zeggen dat ze geschapen is uit de linkerrib van Adam en baseren zich daarbij onder andere op Genesis 2. Anderen zeggen dat de vrouw door God is geschapen op dezelfde wijze als de man en staan dichter bij Genesis 1. Deze laatste opvatting komt tot uitdrukking in de Engelse vertaling van Yusuf Ali:
He created you (all) from a single Person: then created, of like nature, his mate;
De Koran verschilt van het Genesis verhaal door de nadruk op continuïteit. De schepping van de mens herhaalt zich na de oorspronkelijke schepping, maar op een andere manier. Na de eerste schepping uit aarde wordt de mens voortaan geschapen uit een drupje water - het mannelijke zaad; maar vooral en in de eerste plaats uit een klonter bloed, en in de buik van de vrouw. De continue schepping van mensen na de eerste schepping is een teken dat Allah ook na de dood de mens zal herscheppen.
ZIE HIER DE KORAN EN BIJBEL TEKSTEN
In de Bijbel zijn man én vrouw uitdrukkelijk naar Gods evenbeeld geschapen. In de Koran lijkt het Godsbegrip abstracter. Niemand is aan Allah gelijk. Wel is de mens vanaf zijn begin bestemd om na zijn dood tot God worden teruggevoerd. (zie hoofdstuk 16)
De mens is in beide boeken vanaf het begin aangesteld als Gods plaatsvervanger. Hij zal heersen over de schepping. Hij heeft, ten opzichte van de rest van de schepping, zowel een bijzondere macht, als een bijzondere verantwoordelijkheid.
In de Koran legt Allah zijn plan om de mens te scheppen uit aan de engelen. Zij reageren verschrikt. De mens, zo waarschuwen zij, zal zijn vermogens gebruiken om bloed te vergieten. Toch zet Allah zijn plan door. Hij gebiedt de engelen zelfs voor Adam te buigen. Maar ene uit vuur geschapen 'Iblies' (in het Nederlands duivel) weigert voor de mens te buigen. Omdat hij ongehoorzaam is aan Allah wordt hij de 'ongelovige' genoemd en uit het paradijs verdreven. Wel krijgt hij tijdelijk de mogelijkheid om de mens te verleiden tot het kwaad, een rol die hij gretig op zich neemt. Een vergelijkbaar verhaal komt in Genesis niet voor.
Elders in de Bijbel is sprake van een Satan die uit de hemel valt, een Satan die de mens verleidt.
In het Bijbelboek Job tracht Satan Job van God los te weken door hem met rampspoed te treffen. Maar Job volhardt, en wordt ten slotte door God beloond. De geschiedenis van Job/Ajjoeb wordt in de Koran kort aangestipt. Er is te weinig voor een apart hoofdstuk, maar de volhardende houding van Job/Ajjoeb is de moeite van aan korte uitweiding waard.
Terug naar de schepping van de mens. Een bijzonder kenmerk dat al van meet af aan meespeelt is zijn vermogen tot taal. In Genesis is het de (eerste) mens zelf die alles benoemt. In de Koran geeft Allah de mens de namen van alle dingen. Uit een test blijkt dat de engelen dat typisch menselijke taalvermogen niet hebben. Een reden waarom de engelen voor de mens moeten buigen.
De verscheidenheid in talen en kleuren van de volkeren is een geschenk van Allah, een aanmoediging om elkaar te leren kennen. Maar de veelkleurigheid van talen kan ook tot verwarring en verdeeldheid leiden, zo blijkt uit het verhaal van de toren van Babel in Genesis.
Het verhaal over de schepping van de mens geeft ook al iets aan van de verhouding tussen de seksen. Bekend uit de Bijbel is het verhaal van de vrouw, Eva (leven), geschapen uit de rib van de man, Adam (aarde), als zijn helper. In de Nieuwe Bijbelvertaling staat dat Eva aan Adam gelijk was. Er is een tweede scheppingsverhaal, dat in Genesis staat, zowel voor als na het verhaal van de rib; een verhaal waarin mannen en vrouwen tegelijk en als gelijken geschapen worden, beide naar het evenbeeld van God.
Dat de mens zou lijken op Allah wordt in de Koran uitdrukkelijk ontkend. Niemand kan op Allah lijken, Hij is de schepper van alles.
Het rib- verhaal komt in de Koran niet voor. Man en vrouw zijn als gelijkwaardig aan elkaar geschapen, uit één ziel; als paren met een onderlinge zielsverwantschap. De Arabische verzen waar het om gaat zijn moeilijk precies in vertaling weer te geven. Een voorbeeld is vers 39:6 Het draait dan om twee Arabische woorden Nafs:ziel en Zawj: partner die inhoudelijk zowel naar het mannelijke als het vrouwelijke kunnen verwijzen. De vertaling van vers 39:6 zou dan theoretisch kunnen luiden: Hij heeft jullie uit één ziel (Nafs) geschapen en
toen heeft Hij er zijn/haar partner (Zawj) uit gemaakt.
In de Koran exegese wordt gesteld dat Nafs op Adam (de man) slaat en Zawj (partner) op de vrouw. Zo vertaalt Leemhuis:
Hij heeft jullie uit één wezen geschapen en toen heeft Hij er zijn echtgenote uit gemaakt.
Leemhuis kiest hier voor een onzijdig woord om het grammaticaal vrouwelijke nafs te vertalen, in plaats van het vrouwelijke woord ziel. In de Franse vertaling van Mouhammad Hamidullah komt het grammaticaal vrouwelijke van Nafs of ziel waaruit man en vrouw geschapen zijn goed tot uitdrukking:
Il vous a créés d'une personne unique et a tiré d'elle son épouse.
Over de vraag hóé de vrouw is geschapen verschilt men van mening. Sommige exegeten zeggen dat ze geschapen is uit de linkerrib van Adam en baseren zich daarbij onder andere op Genesis 2. Anderen zeggen dat de vrouw door God is geschapen op dezelfde wijze als de man en staan dichter bij Genesis 1. Deze laatste opvatting komt tot uitdrukking in de Engelse vertaling van Yusuf Ali:
He created you (all) from a single Person: then created, of like nature, his mate;
De Koran verschilt van het Genesis verhaal door de nadruk op continuïteit. De schepping van de mens herhaalt zich na de oorspronkelijke schepping, maar op een andere manier. Na de eerste schepping uit aarde wordt de mens voortaan geschapen uit een drupje water - het mannelijke zaad; maar vooral en in de eerste plaats uit een klonter bloed, en in de buik van de vrouw. De continue schepping van mensen na de eerste schepping is een teken dat Allah ook na de dood de mens zal herscheppen.
ZIE HIER DE KORAN EN BIJBEL TEKSTEN